Το Ίδρυμα Μποδοσάκη, ως Διαχειριστής Επιχορήγησης του Προγράμματος του ΕΟΧ «Είμαστε όλοι Πολίτες», ολοκλήρωσε την έκδοση στην ελληνική γλώσσα του εγχειριδίου του Συμβουλίου της Ευρώπης «ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ». Πρόκειται για ένα εγχειρίδιο για την καταπολέμηση της ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο μέσα από την εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα. Το εγχειρίδιο υποστηρίζει την εκστρατεία No Hate Speech Movement των νέων του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο διαδίκτυο και αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για εκπαιδευτικούς που επιθυμούν να θίξουν το θέμα της ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο μέσα από τη «ματιά» των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τόσο στα πλαίσια του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος όσο και εκτός αυτού. Το εγχειρίδιο έχει σχεδιασθεί για παιδιά και νέους/νέες 13 έως 18 ετών, αλλά οι δραστηριότητές του μπορούν να προσαρμοστούν και σε άλλες ηλικίες εκπαιδευομένων.
Η ρητορική μίσους, όπως ορίζεται από το Συμβούλιο της Ευρώπης, περιλαμβάνει κάθε μορφή έκφρασης που διαδίδει, υποκινεί, προωθεί ή δικαιολογεί το φυλετικό μίσος, την ξενοφοβία, τον αντισημιτισμό ή άλλες μορφές μίσους που στηρίζονται στη μισαλλοδοξία, όπως τη μισαλλοδοξία που εκφράζεται μέσα από επιθετικό εθνικισμό και εθνοκεντρισμό, διάκριση και εχθρικότητα κατά μειονοτήτων, μεταναστών και ανθρώπων μεταναστευτικής καταγωγής.
Η ανάγκη για εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες που να στοχεύουν το μίσος στο διαδίκτυο διαφαίνεται εν μέρει από τον αυξανόμενο όγκο περιεχομένου καταχρηστικής συμπεριφοράς που συναντάμε στο διαδίκτυο, συχνά με ύφος ακραίο και ρατσιστικό, που μπορεί να απειλήσει τις θεμελιώδεις αξίες της δημοκρατικής κοινωνίας. Ενδεικτικά, η ετήσια έκθεση του κέντρου Simon Wiesenthal γύρω από την ψηφιακή τρομοκρατία και το μίσος για το 2014 σημειώνει αύξηση κατά 30% σε 30.000 προβληματικούς ιστότοπους, φόρουμ και κυρίως μέσα κοινωνικής δικτύωσης που διαποτίζονται από την υποκουλτούρα του μίσους σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Άλλες μελέτες έχουν αποπειραθεί να διερευνήσουν σε ποια έκταση οι νέοι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με μίσος κατά τις διαδικτυακές τους δραστηριότητες. Σύμφωνα με έκθεση του Δικτύου EU Kids Online, στην Ευρώπη ένα ποσοστό 6% των χρηστών του διαδικτύου ηλικίας 9 έως 16 ετών έχει πέσει θύμα εκφοβισμού στο διαδίκτυο, ενώ το 3% παραδέχτηκε ότι έχει εκφοβίσει άλλους. Το 78% των ερωτηθέντων σε διαδικτυακή έρευνα στο πλαίσιο της εκστρατείας No Hate Speech Movement ανέφερε ότι συναντούσε ρητορική μίσους στο διαδίκτυο σε τακτική βάση. Οι τρεις συχνότερα απαντούμενοι στόχοι της ρητορικής μίσους ήταν: άτομα ΛΟΑΤ (70%), Μουσουλμάνοι (60%) και γυναίκες.
Το εγχειρίδιο του Συμβουλίου της Ευρώπης θεωρεί ότι η ρητορική μίσους αποτελεί θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έτσι, η προσέγγιση που χρησιμοποιείται στις δραστηριότητες βασίζεται στις αρχές και τα πρότυπα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βοηθά τους νέους να αναπτύξουν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις συμπεριφορές που θα χρειαστούν, ώστε το διαδίκτυο να αντικατοπτρίζει τις θεμελιώδεις αρχές που έχουν θεσπιστεί για τον πραγματικό κόσμο. Αυτό καθιστά το έντυπο χρήσιμο όχι μόνο για την αντιμετώπιση της διαδικτυακής ρητορικής μίσους, αλλά και για την κατανόηση των ίδιων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το πώς εφαρμόζονται τόσο σε πλαίσιο διαδικτύου (online) όσο και εκτός αυτού (offline).
Όπως αναφέρει ο Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης στην εισαγωγή της έκδοσης, «τα νομικά μέτρα είναι πολύ σημαντικά, αλλά δεν επαρκούν. Η εκπαίδευση είναι η μόνη μακροπρόθεσμη λύση, καθώς μπορεί να προλάβει τη ρητορική μίσους, να καταγγείλει τη ρητορική μίσους και να προωθήσει την αλληλεγγύη προς τα θύματα». Αντίστοιχα, ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Μποδοσάκη, Δημήτρης Βλαστός, στο εισαγωγικό σημείωμά του επισημαίνει πως «η εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στην προσπάθεια δημιουργίας μία σύγχρονης δημοκρατικής κοινωνίας και πρόληψης φαινομένων μισαλλοδοξίας και ρατσισμού».
Η έκδοση του εγχειριδίου του Συμβουλίου της Ευρώπης «Σύνδεσμοι» στην ελληνική γλώσσα επιχορηγήθηκε από τις Συμπληρωματικές Δράσεις του Προγράμματος Επιχορήγησης ΜΚΟ του ΕΟΧ «Είμαστε όλοι Πολίτες».
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να κάνουν λήψη του εγχειριδίου εδώ
15 ΕΠΑ.Λ. Θεσσαλονίκης 